Pozyskiwanie międzynarodowych wydarzeń konferencyjno-kongresowych stanowi jeden z kluczowych celów strategicznych polityki zrównoważonej turystyki Krakowa przyjętej przez Radę Miasta na lata 2021-28. Jest to konieczność w Krakowie, który stara się odzyskać swój turystyczny potencjał nadwyrężony zarówno przez pandemię, jak i wojnę w Ukrainie.

Do wzmocnienia pozycji Krakowa jako miejsca organizacji kongresów, konferencji i międzynarodowych wydarzeń artystycznych można wykorzystać potencjał naukowy krakowskich uczelni. Potencjał ten obejmuje ok. 12 000 nauczycieli (w tym 794 profesorów zwyczajnych), kształcących ok. 130 tys. studentów w 23 uniwersytetach, choć obecnie trudno oszacować, ilu akademików i badaczy pracujących w uczelniach publicznych i niepublicznych ma realny wpływ na przyciągnięcie do miasta prestiżowych wydarzeń międzynarodowych.

Siła Krakowa – kapitał ludzki

Kraków jest po Warszawie najlepiej rozwiniętym miastem metropolitalnym o ugruntowanym wizerunku i ogromnym potencjale rozwojowym. Silne strony Krakowa to jego kapitał ludzki – pracownicy nauki, absolwenci uczelni, specjaliści z różnych dziedzin. Aktywnie na rzecz organizowania wydarzeń działają Krakow Convention Bureau, Kraków Network, spółka Kraków5020 zarządzająca Centrum Kongresowym ICE Kraków oraz wyspecjalizowane podmioty (PCO, DMC i incentive travel office). Kraków dysponuje także nowoczesną i dobrze rozwiniętą infrastrukturą kongresowo-targową i bogatą ofertą kulturalno-rekreacyjną. Na korzyść Krakowa działa położenie i skomunikowanie z innymi międzynarodowymi destynacjami.

Do marca 2020 r. szeroko rozumiana branża spotkań była jedną z kluczowych działalności usługowych w Krakowie. W roku 2019 odnotowano rekordową liczbę uczestników spotkań i wydarzeń – 1,2 miliona. Ponad połowę stanowiły konferencje i kongresy - wzięło w nich udział 670 tys. delegatów. Jednak pomimo rosnącej rozpoznawalności Polski pod względem organizacji eventów dla rynku stowarzyszeń i organizacji międzynarodowych, Kraków wypada słabiej. Wg ICCA Statistic Report w roku 2019, miasto zajęło 48 pozycję w światowym rankingu „host cities” – najważniejszych miast goszczących kongresy. W „The Destination Competitive Index for International Convention Destination”, rankingu konkurencyjności miast kongresowych w roku 2021 Kraków na 101 najważniejszych destynacji kongresowych był na 66 miejscu na świecie oraz na 34 miejscu w Europie.

W globalnym zestawieniu firmy doradczej GainingEdge, wśród 50 światowych destynacji pod względem liczby liderów intelektualnych oraz ich siły oddziaływania w zakresie przyciągania międzynarodowych wydarzeń do miejsc docelowych, Krakowa nie ma. Wpływ rodzimych decydentów na przyciąganie wydarzeń kongresowych do Polski oceniono na zaledwie 37,9 proc. Tymczasem rozwój segmentu konferencyjno-kongresowego i szeroko rozumianej branży spotkań stwarza zagrożonemu overtourismem miastu szansę na zmianę modelu turystyki – przejścia z nadmiernego i nie w pełni kontrolowanego jej rozwoju na model turystyki zrównoważonej, w której możliwy jest konsensus między różnymi grupami interesów i ochrona istniejących zasobów.

Krakowscy liderzy

W Krakowie posiadamy wielu wybitnych i znanych na świecie naukowców różnych dziedzin: np. znanych lekarzy, architektów, ekonomistów, inżynierów. Zazwyczaj jednak nie są oni świadomi, że mają duże możliwości przyciągania do Krakowa imprez o międzynarodowym znaczeniu.

Badania pilotażowe robione przez zespół Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie miały ocenić potencjał naukowy miasta w zakresie przyciągania międzynarodowych wydarzeń konferencyjno-­kongresowych. W tym celu

• przeanalizowano strukturę szkół wyższych w Krakowie;
• zidentyfikowano dziedziny nauki i dyscypliny naukowe o największych szansach na wygenerowanie liderów naukowych w branży spotkań;
• przeanalizowano osiągnięcia pracowników badawczych i badawczo-dydaktycznych, celem wyłonienia kluczowych przedstawicieli dziedzin, w których Kraków jest silnym ośrodkiem;
• określono liczbę lokalnych liderów aktywnych w zarządach międzynarodowych stowarzyszeń i oceniono ich potencjał przyciągania do miasta nowych wydarzeń stowarzyszeniowych.

Badano z jednej strony potencjał miasta w zakresie poszczególnych dyscyplin naukowych, jak i potencjał poszczególnych pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych.

Pilotaż objął sześć krakowskich uczelni (pięć publicznych o profilu akademickim oraz jedną uczelnię niepubliczną):

1. Uniwersytet Jagielloński,
2. Uniwersytet Ekonomiczny,
3. Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja,
4. Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego,
5. Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki,
6. Krakowską Akademię im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego.

Badanie przeprowadzono na podstawie 5574 rekordów o krakowskich naukowcach reprezentujących 45 dyscyplin. Badanie pozwoliło wyłonić liderów naukowych:

• w dziedzinach i dyscyplinach nieartystycznych, z największym Wskaźnikiem Dorobku Naukowego (uwzględniano liczbę cytowań, liczbę publikacji, liczbę uzyskanych punktów za publikacje),
• w dziedzinach artystycznych, z największym Wskaźnikiem Dorobku Artystycznego (uwzględniono uczestnictwo w międzynarodowych wydarzeniach artystycznych, liczbę nagród i wyróżnień otrzymanych w międzynarodowych wydarzeniach artystycznych, kierownictwo/udział w jury międzynarodowych wydarzeń artystycznych, kierowanie wydarzeniami artystycznymi, kuratorstwo wystaw, udział w jury konkursowym).

Badania pozwoliły na wyłonienie 100 najlepszych naukowców w Krakowie (wśród badanych uczelni). W tej setce najliczniej były reprezentowane następujące dyscypliny: nauki medyczne, nauki biologiczne, chemiczne, farmaceutyczne, astronomia, nauki fizyczne. Wskazano także osoby z ,,obiecującym" potencjałem, które w perspektywie najbliższych lat mogą dołączyć do grona najlepszych naukowców.

Prestiż na arenie międzynarodowej liderów intelektualnych budowany jest nie tylko poprzez liczbę ich punktowanych publikacji oraz cytowań, ale także poprzez ich działalność organizacyjną i konferencyjną. Po uwzględnieniu wszystkich czynników, naukowców biorących udział w badaniu podzielono na cztery grupy – Mistrzów, Mędrców, Aktywistów oraz Czeladników.

Mistrzów wytypowano 26, w tym trzech akademików, którzy pełnili funkcje w zarządach międzynarodowych stowarzyszeń. Są to naukowcy, którzy ze względu na dorobek naukowy i aktywność w międzynarodowych gremiach mają największe możliwości ścigania dużych i ważnych wydarzeń naukowych do Krakowa. To ich, w pierwszej kolejności należy motywować i wspierać w procesie pozyskiwania kongresów.

Wyróżniono także 68 Mędrców – naukowców o wybitnym dorobku naukowym, ale bez deklarowanej przynależności stowarzyszeniowej.

Budowanie efektu synergii między środowiskiem akademickim i biznesowym

W badaniu pilotażowym nie było możliwości zbadania i wyciągnięcie wniosków dla całego środowiska akademickiego Krakowa. Dlatego należy kontynuować pilotaż i przekonać pozostałe krakowskie uczelnie do udziału w projekcie. Pozwoli to na wyłonienie liderów intelektualnych i liderów przyciągania wydarzeń ze wszystkich podmiotów – osoby te stanowić będą bezcenny zasób w kontekście budowania przewag konkurencyjnych miasta w zakresie odbudowania biznesowego ruchu przyjazdowego do Krakowa.

Badanie krakowskie prowadzone przez zespół z UEK oparte były na zanonimizowanych danych – żeby móc wykorzystać wyniki, konieczne jest uzyskanie zgód od wyłonionych liderów z poszczególnych uczelni na odtajnienie ich danych osobowych i opublikowanie ich imiennej listy. Pozwoli to Krakow Convention Bureau, Stowarzyszeniu Konferencje i Kongresy Polskie (SKKP) i podmiotom zrzeszonym w Kraków Network dotrzeć bezpośrednio do nich i zaprosić do programu Krakowskich Ambasadorów Kongresów.

To ważne dlatego, że wielu naukowców, pomimo ich rozpoznawalności na arenie międzynarodowej nie jest świadoma własnej siły oddziaływania. Stworzenie specjalnego programu dla potencjalnych ambasadorów wydarzeń powinno mieć na celu przede wszystkim działania promocyjne i networkingowe. Tego rodzaju program umożliwi powstanie nowych partnerstw między światem nauki a podmiotami publicznymi oraz podmiotami prywatnymi, tj. organizatorami, dostawcami usług, podwykonawcami.

Wskazanie akademickich/naukowych liderów intelektualnych to zatem początek wewnętrznego (miejskiego) procesu budowania efektu synergii między środowiskiem akademickim i biznesowym.

Autorka artykułu: Paula Fanderowska (LinkedIn), wiceprezes zarządu Kraków 5020, prezes zarządu Stowarzyszenia Konferencje i Kongresy w Polsce (SKKP), wiceprezes zarządu Rady Przemysłu Spotkań i Wydarzeń TUgether

Badanie prowadził zespół w składzie: prof. UEK dr hab. Jadwiga Berbeka, prof. UEK dr hab. Krzysztof Borodako, dr Katarzyna Klimek (kierownik zespołu) oraz dr Michał Rudnicki.

Warto również przeczytać:

• Gala Ambasadorów Kongresów Polskich w Gdyni
• Raport Branża Spotkań w Krakowie 2022
• Ambasadorowie Kongresów Polskich oraz Mecenasi - ruszają zgłoszenia do programu za lata 2022-2023

Zdjęcie: Filip Frydrykiewicz, Gala AKP w Gdyni w 2023 roku