Znaczące zwiększenie nakładów finansowych na ochronę dziedzictwa przynosi widoczne efekty. Polskie zabytki pięknieją, dzięki czemu wciąż zwiększa się liczba osób zwiedzających w kraju i przybywających z zagranicy turystów. Jeszcze nigdy państwo nie przeznaczało takich funduszy na renowację zabytków jak teraz. Budżet programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Ochrona zabytków” został w ostatnich latach zwiększony aż ponad trzykrotnie. Pojawiła się też nowa możliwość pozyskania środków na inwestycje w zabytki w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków, którego budżet wynosi 3 miliardy złotych.

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego zaznaczył, że jednym z wielu etapów reformy polityki prozabytkowej będzie także powołanie Narodowej Agencji Rewitalizacji Zabytków, instytucji rządowej, która w kompleksowy sposób zajmie się ochroną, renowacją oraz rewitalizacją polskich zabytków w kraju i za granicą, na wiele większą niż do tej pory skalę. Agencja będzie mogła zająć się kompleksowymi rewitalizacjami zabytkowych miast, które wymagają wsparcia z budżetu centralnego. Głównym zadaniem Narodowej Agencji Rewitalizacji będzie prowadzenie prac konserwatorskich w niszczejących zabytkach i nadawanie im funkcji użytkowej. Agencja zajmie się przede wszystkim rewitalizacją zabytkowych miast, renowacją cennych obiektów historycznych, a tym samym przywracaniem walorów krajobrazu kulturowego.

– Zabytki i dziedzictwo są bardzo ważne dla naszej tożsamości i siły wspólnoty rozumianej w bardzo różny sposób. Są kołem napędowym rozwoju w bardzo wielu wymiarach m.in. rozwoju kulturowego. Nadają sens życiu jednostek i wspólnot – społeczności lokalnych i wspólnot narodowych. Są także elementem nowoczesnej gospodarki coraz bardziej przyjaznym dla ludzi – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.

Tworzenie merytorycznych instytucji w obszarze ochrony zabytków takich jak NIKZ jest być dodatkową pomocą i wsparciem dla samorządów i prywatnych właścicieli, którzy są zainteresowani renowacją i rewitalizacją obiektów zabytkowych, ale jednocześnie skala tych przedsięwzięć oraz skomplikowane kwestie własnościowe przerastają ich możliwości. Narodowa Agencja Rewitalizacji Zabytków ma umożliwić rozwiązanie problemów związanych z odbudową zabytków. Dzięki Agencji możliwa będzie ochrona krajobrazu kulturowego, nadawanie obiektom nowych funkcji i tworzenie nowych produktów turystycznych.

Działaniom inwestycyjnym muszą jednak towarzyszyć te edukacyjne i informacyjne. Aż 85 procent Polaków uważa, że ochrona zabytków jest ważna, ale zwiedza je tylko 20 procent badanych. Niemniej zwiedzanie to nadal druga, spośród najpopularniejszych aktywności kulturalnych, zaraz po koncertach muzyki rozrywkowej. To pokazuje, że w polskich zabytkach tkwi ogromny potencjał do dalszego wykorzystania.

Jego uwolnieniu mają służyć działania Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków, wprowadzające najważniejsze obiekty historyczne w świat nowych technologii: MonumentApp, czyli pierwsza polska aplikacja poświęcona zabytkom oraz portal spotkaniazzabytkami.pl. Ich uzupełnieniem będzie kwartalnik „Spotkania z Zabytkami”. Doskonale znany pasjonatom historii magazyn o ponad 45-letniej tradycji, który zmienił właśnie wydawcę, objętość i szatę graficzną. Pierwszy numer odświeżonego pisma zostanie wprowadzony do sprzedaży wraz z rozpoczęciem wakacji szkolnych. Tego samego dnia zaczną też działać portal i aplikacja.

– Aplikacja, portal i kwartalnik będą wspólnie stanowić źródło inspiracji dla turystów i pasjonatów zabytków i historii, aby umożliwić im poznanie Polski w dostępny sposób. To funkcjonalne kompendium wiedzy podane w innowacyjny sposób. Każdy turysta łatwo znajdzie atrakcje turystyczne dotyczące zabytków i zaplanuje zwiedzanie. Ponad 80% Polaków uważa, że zabytki są ważne i chce je lepiej poznać. Dostarczamy narzędzie, które to ułatwi – powiedział wiceminister Sportu i Turystyki, Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. Promocji Polskiej Marki, dr Andrzej Gut-Mostowy.

Jednoczesne wprowadzenie opowieści o zabytkach w druku, internecie i bezpłatnej aplikacji pozwoli dotrzeć do wszystkich grup odbiorców. Od tych najbardziej zainteresowanych po tych, którzy informacji o zabytkach szukają incydentalnie, przy okazji wyjazdów turystycznych. Portal, aplikacja i magazyn uzupełniają się, oferując każdemu informacje o takim stopniu szczegółowości, jakiego potrzebuje. Można z nich korzystać zarówno w domu, jak i podczas podróży. Na komputerze i w telefonie.

- Chcemy opowiadać o tajemniczych i historycznych miejscach nie za pomocą opisów architektonicznych, ale poprzez ludzkie historie. Marzy mi się, by Polacy znali zabytki, bo właśnie powszechna znajomość dziedzictwa jest kluczem do jego skutecznej ochrony - powiedział dyrektor Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków, dr Michał Laszczkowski.

Aplikacja MonumentApp nie tylko dostarczy informacji o konkretnych zabytkach, ale będzie także pełnić funkcję społecznościową. Co ma szczególne znaczenie dla wspólnot lokalnych. Odbiorcy mogą współtworzyć opisy, dzielić się swoimi odkryciami, pokazywać nieznane atrakcje, tworzyć własne mapy i plany wycieczek. Oczywiście, MonumentApp oferuje też gotowe propozycje tras, wskazując np. miejsca związane z popularnymi serialami, postaciami literackimi czy, po prostu, najpiękniejsze widoki. Aplikacja będzie zawierać nie tylko opisy architektury. MonumentApp opowie o zabytkach poprzez fascynujące biografie historycznych postaci, którymi przepełnione są dzieje Polski. Rzecz jasna nie zabraknie też informacji praktycznych, np. o przewidywanym czasie zwiedzania, cenach biletów czy atrakcjach w okolicy.

Portal spotkaniazzabytkami.pl będzie uzupełnieniem aplikacji, która w związku ze sposobem dystrybucji (przede wszystkim na smartfony) musi być syntetyczna. Odbiorcy zainteresowani większą ilością informacji i refleksjami cenionych autorów będą mogli sięgnąć do zasobów tej witryny. Poza codziennie publikowanymi artykułami, internauci znajdą na portalu materiały ilustracyjne. To, poza względami estetycznymi, znacząco ułatwi wybór miejsc do zwiedzania.

Ofertę uzupełni magazyn „Spotkania z zabytkami”, który z pisma branżowego przekształcił się w lifestyle’owe i dziś proponuje przekrojowe materiały na temat kultury oraz historii.

Dzięki portalowi, aplikacji i magazynowi odbiorcy będą odkrywać piękno kraju, zabytki oraz polską historię.